Τα Βράσταμα

Ιστορικά

Τα Βράσταμα (ή Βραστά) είναι ένα από τα παλαιότερα χωριά της Χαλκιδικής. Η πρώτη αναφορά για την περιοχή γίνεται στο 868, όταν ο Οσιος Ευθύμιος εγκαταστάθηκε στην περιοχή του «Βραστάμου». Μέχρι σήμερα, εορτάζεται πανηγυρικά η μνήμη του δύο φορές το χρόνο, στη σκήτη-σπηλιά στην οποία μόνασε.

Στα μέσα του 15ου αιώνα, ήταν ένα αξιόλογο χωριό ενώ το 1694 συγκαταλεγόταν ανάμεσα στα σημαντικότερα χωριά της περιοχής καταγραφόμενο ως «Μεγάλα Βραστά» (Vrasta-I kebir).

Πόλος έλξης της περιοχής είναι και ο φημισμένος Ναός του Ευαγγελισμού. Χτισμένος το 1814 στην κορυφή ενός χαμηλού και απομονωμένου λόφου, ο ναός αποτελεί ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της ναοδομίας της Χαλκιδικής κατά τον 19ο αιώνα όπου εδώ, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο εσωτερικός διάκοσμος.. Υπάρχουν και αρκετά δείγματα εικόνων της «Γαλατσάνικης σχολής». Το καμπαναριό αποτελεί προσθήκη των τελευταίων δεκαετιών.

Οι κάτοικοι των Βραστάμων ήταν από τα παλιά χρόνια έντονα θρησκευόμενοι και γιαυτό δημιουργήθηκαν πολλά παρεκκλήσια τα οποία διατηρούνται μέχρι σήμερα και στα οποία μια φορά το χρόνο, γίνεται μεγάλο πανηγύρι. Τα παρεκκλήσια συντηρούνται από τους «κονομάδες», μια ομάδα εθελοντών και εθελοντριών η οποία αναλαμβάνει το έργο της φροντίδας και συντήρησής τους και καλύπτει τα έξοδα από τα έσοδα της πανήγυρης. Ο περιβάλλον χώρος των παρεκκλησιών είναι πανέμορφος μέσα στο πράσινο και κάτω από αιωνόβια πουρνάρια ως επί το πλείστον ή πλατάνια.
Τα περισσότερα παρεκκλήσια, δημιουργήθηκαν στα μέσα του 19ου αιώνα.

Στοιχεία της περιοχής

Τα Βράσταμα ή Βραστά, βρίσκονται στα όρια του Δήμου Πολύγυρου και σε απόσταση 11χλμ. ανατολικά από τον Πολύγυρο, σε υψόμετρο κατά μέσο όρο τα 500μ. από τη στάθμη της θάλασσας. Λόγω της θέσης του, το χωριό έχει υπέροχο κλίμα. Όλη η περιοχή όπως και του ξενώνα, βρίσκεται στην κυριολεξία μέσα στο πράσινο, με πάμπολα πλατάνια, καρυδιές, συκιές, μηλιάδια, άρια, πουρνάρια κ.α..

Από τα Βράσταμα, μπορεί κανείς να πάει στον Ταξιάρχη μέσα από μια εκπληκτική διαδρομή, στην Μ.Παναγιά, Παλαιοχώρι, Αρναία, στο Γομάτι, Ιερισσό ή Ουρανούπολη, στα Πυργαδίκια, Αγ.Νικόλαο, Βουρβουρού, στην Ορμύλια, Ψακούδια και επίσης στο Μεταγγίτσι, Μεταμόρφωση.

Οι κάτοικοι του χωριού, σήμερα ως επί το πλείστον ασχολούνται με την κτηνοτροφία και τα προϊόντα αυτής και την καλλιέργεια και επεξεργασία της ελιάς. Επίσης με την παρασκευή κάρβουνου στα παραδοσιακά «καμίνια», με την μελισσοκομία, την κατασκευή κεριών και σημαντικός αριθμός αυτών ως υπάλληλοι σε διάφορες υπηρεσίες.

Ο οικισμός, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον από Αρχιτεκτονικής άποψης λόγω των αρκετών κτισμάτων του 19ου αιώνα από τα οποία κάποια έχουν αποκατασταθεί και άλλα περιμένουν καρτερικά την τύχη τους. Επίσης, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο Ιερός ναός του Ευαγγελισμού με τον χαρακτηριστικό διάκοσμό του.